Wil je zelf tomaten kweken? De tomaat is een populaire vrucht die je kunt kweken op een zonnige plaats in de tuin, op je balkon of op het terras. Van zaden voorzaaien tot ompotten, leiden en dieven; we geven je in dit artikel alle verzorgingstips voor de lekkerste tomatenoogst uit eigen tuin.

Verschillende soorten tomaten kweken

Net als in de winkel kun je bij het kweken van tomaten kiezen uit ontzettend veel soorten in alle kleuren en maten. Denk aan de kleinere (snoep)tomaatjes zoals cherrytomaten, de lekkere sappige en smaakvolle romatomaten, stevige vleestomaten en cocktailtomaten. De meeste tomatenrassen klimmen omhoog en groeien in stamvorm. Je kunt ook kiezen voor struikvormige tomatenplanten of juist voor dwergtomaten, deze zijn ideaal voor het kweken in pot. Zaden en voorgekweekte plantjes zijn onder andere verkrijgbaar bij tuincentra.

Voedingswaarde van tomaten

Tomaten zijn erg gezond, ze zitten boordevol met vitamines en antioxidanten. Deze beschermen ons lichaam tegen schadelijke invloeden van buitenaf. De vruchten helpen de hersenen, spieren, lever en nieren bij het gezond houden van het lichaam. Ze kunnen dus veel betekenen voor je gezondheid. Tomaten bevatten onder andere vitamine A, dit is belangrijk voor het gezichtsvermogen, de groei, gezonde botten, tanden, huid en haar en vooral je weerstand.

Tomaten zaaien en verplanten

• Zaaien: Vanaf maart tot en met mei kun je tomaten voorzaaien in een zaaibakje in huis of in de kas. Hiervoor kun je het beste gebruik maken van biologische potgrond of zaai- en stekgrond.
• Ontkiemen: Bij een kamertemperatuur van 20 graden ontkiemen de zaden na ongeveer tien dagen.
• Verpotten: In de maanden mei of juni mogen de tomaten naar buiten en kun je de plantjes ompotten naar een grote pot of planten in de volle grond.
• Volle grond: In de volle grond plant je tomatenplanten op een zonnige standplaats ten minste 50 cm uit elkaar, zodat iedere plant straks voldoende ruimte krijgt om te groeien.
• Opbinden: Wanneer de plant groter wordt start je met het leiden, oftewel opbinden van de tomaat. Je kunt hiervoor (bamboe) stokjes of speciale tomatenrekjes of tomatenstokken gebruiken. Zo voorkom je dat de stelen kans krijgen om te knakken door het gewicht van de vruchten of een zomerse storm of stortbui.

Verzorging tomatenplanten

• Qua verzorging hebben tomatenplanten vooral behoefte aan een zonnige standplaats en warme, goed bemeste, waterdoorlatende grond.
• Geef altijd water onderaan de plant. Zo heeft je tomaat minder kans op schimmelziekten.
• Geef ook liever 1x in de week heel veel water in plaats van elke dag een klein beetje. Zo ontwikkelt je tomatenplant langere, diepere wortels en daarmee een sterker wortelsysteem.
• Tomaten geef je dus veel water, maar alleen totdat deze beginnen te verkleuren. Geef dan matig water, anders barsten de vruchten!

Dieven van tomatenplanten

• Klimtomaten en stamvormige tomatenplanten dien je verder iedere week te ‘dieven’. Dieven is het verwijderen van de nieuwe stengels in de okselscheuten van de plant. Deze stengels zou je kunnen zien als overbodige takjes die alleen maar energie van de plant snoepen. Door deze stengels tussen de oksels van de plant te verwijderen, krijg je sterkere planten met sterke stam en lekkere vruchten.
• Op de bovenstaande foto houdt de persoon zo’n overbodige tak vast. Verwijder deze okselscheut, het liefste al zodra je ‘m ziet verschijnen. Dan geneest het ‘wondje’ in de oksel van de tomatenplant beter en loop je minder kans op ziekte en schimmels.
• Zodra de planten wat groter en zwaarder worden, geef je de planten steun door middel van het aanbinden aan een stok.

Bestuiving bloemen zelf een handje helpen

Hoewel tomaten zelf (in samenwerking met insecten) voor de bestuiving zorgen, kun je vanaf het moment dat er gele bloemen tevoorschijn komen helpen bij de bevruchting. Door de planten zo nu en dan zachtjes te schudden komt het stuifmeel sneller los en vergroot je de kans dat er een tomaat uit de bloemetjes groeit.

Oogsten

• In de maand augustus, zo’n tien weken na het zaaien, zijn de eerste tomaten in je tuin rijp om te oogsten.
• Pluk altijd boven het kroontje, zo blijven de vruchten langer vers.
• Wanneer in de maand september de kou toeslaat is het vaak verstandig om ook de nog niet rijpe tomaten te plukken. Deze kun je dan op de vensterbank laten narijpen.

Ontdek hoe je jouw tomatenoogst het best bewaard.

Wist je dat…

Nederland is, op Mexico na, de grootste tomaten exporteur van de wereld. Amerika is de grootste importeur van tomaten. Nederland teelt zelf tomaten, maar we re-exporteren ook veel tomaten. Wij krijgen daarbij import binnen die wij dan weer exporteren naar externe landen.

Lees ook: Zelf courgette kweken & Zelf radijs kweken