De huiszwaluw is een zomergast in ons land. In de winter trekken zij naar Afrika. Het is een kolonievogel die graag in groepsverband nestelt en leeft. Jaar na jaar keren zij terug naar het plekje waar ze geboren werden en waar zij hun eerste geluk gevonden hebben.

Ondanks alle wetenschappelijke onderzoeken blijft het toch raadselachtig hoe een vogeltje van 12,5 cm vanuit de onmetelijke wildernis van Afrika, zijn weg terug weet te vinden naar die ene dakgoot in een landje dat zo klein is, dat hij er in drie uur tijd overheen kan vliegen.

Bouwen van nesten

Het zijn geen vlinderachtige grillen die een huiszwaluwpaartje leiden bij het kiezen van een woonoord. Ze bouwen hun nesten als een omgekeerde koepel, bij voorkeur op de noord- of oostzijde van wit of crème geverfde onderzijde van overstekende dakranden, goten, bruggen e.d. Aanwezigheid van genoeg voedsel in de omgeving is een must en binnen een straal van ongeveer 200 meter moet er modder, klei of leem te vinden zijn. Vandaar dat de huiszwaluw vaak op boerderijen te vinden is.

Broeden

Jaarlijks brengt een zwaluwpaar meestal twee en soms drie broedsels groot. Het uitbroeden van de 4-5 glanzend witte eieren duurt ongeveer 20 dagen, dat gebeurt door beide ouders en begint eind mei. De jonge vogels blijven nog 3 weken op het nest, in deze periode vangt één zo’n huiszwaluw wel 9.000 insecten per dag. Kun je nagaan, wat ze ons mensen en planten in de tuin allemaal besparen bij twee of drie broedsels, daar kan geen spuitbus tegen op. Het vangen van insecten gaat in een razend tempo.

Tijdens een duikvlucht door ‘een muggenwolk happen ze kwiek en handig de een na de ander op, zo ook kevertjes en vliegjes. Van de prooien worden balletjes gedraaid en dit wordt aan de jongen gevoerd. Deze zitten, wanneer ze al wat groter zijn, vaak met hun bekjes open voor het vlieggat te wachten. Bij het tweede of derde broedsel komt het voor dat de jonge uit het eerste nest helpen met het voeren van hun jongere broertjes en zusjes. Bij belegering door een vijand, in de toch veilige vesting, wordt deze verjaagd met een straal zwaluwpoep. Na het uitvliegen zie je de jonge vogels vaak op een draad of tak zitten, bedelend om voedsel. Ze krijgen zelfs vliegend in de lucht nog voedsel aangereikt.

Lees meer  Meidoornuil

Bedreiging voor de huiszwaluw

Door de moderne bouwmethode en renovaties van gebouwen, neemt het aantal zwaluwen in ons land af. Dit komt omdat er vaak geen overstekende dakgoten en overstekken meer zijn. En als ze wel aanwezig zijn, is de kleur vaak donker bruin of groen. En laten dit nu net kleuren zijn, die de zwaluw mijdt. Ook het volbouwen van het platteland maakt dat er minder nesten gebouwd kunnen worden, omdat er minder modder en leem te vinden is voor ze.

De oplossing

Om de zwaluw een goed onderkomen te geven is het verstandig om een kunstnest te plaatsen. Deze zijn over het algemeen op een plankje gemonteerd en kunnen vrij eenvoudig onder de dakgoot of overstek worden vastgeschroefd. Denk erom dat dit niet aan de zuid- of westkant van uw woning gebeurd of daar waar de aanvliegroute belemmerd wordt, door bijvoorbeeld hoge bomen. Het aanbrengen van kunstnesten is geen garantie voor vestiging van huiszwaluwen in het nest. Maar het vormt het wel aanmoediging tot nestelen, indien er ook natuurlijke bouwmaterialen in de omgeving aanwezig zijn of verstrekt worden.

De beste kansen heeft u als er in uw omgeving al een kolonie is. Uit onderzoek is gebleken dat op zulke plaatsen de huiszwaluw één op de drie kunstnesten daadwerkelijk gebruikt. En wie overlast heeft van insecten doet er dus goed aan zo’n nest te plaatsen.

Lees ook: