Pioenen voor tuin en vaas

Rond mei barst het pioenenfestival los. Al kan het even duren voordat ze zich goed gevestigd hebben, op goede grond en de juiste plaats laten deze langlevende tuinplanten zich van hun beste kant zien, met weelderige bloemen die bovendien vaak heerlijk geuren.

Houtig of kruidig?

Pioenen kunnen we onderverdelen in twee groepen, de boom- of houtpioenen en de kruidpioenen zoals de boerenpioen. De namen geven al zicht op het essentiële onderscheid: houtpioenen bezitten een overblijvende, houtige stengel. Hiertoe behoren de vroegbloeiende boompioenen, die al vanaf april kunnen bloeien met bijzonder grote en gevulde bloemen in roze, karmijn en lila, maar ook in geel. Ook diverse botanische soorten behoren tot deze groep, zoals Paeonia lutea met subtiele zachtgele enkele bloemen; deze passen juist goed in de natuurlijke tuin.

De kruidpioenen zoals de boerenpioen, Paeonia lactiflora, sterft ’s winters volledig af maar vormt in het voorjaar in een mum van tijd weer flinke pollen ingesneden blad. De boerenpioen beleeft rond mei/juni zijn glorietijd als boven het diepgroene blad de weelderige bloemen openen, die enkel, halfdubbel of volledig gevuld kunnen zijn. Dit is de pioen die we ook als snijbloem kennen en verkrijgbaar is in allerlei roze nuances, van zuiver wit via schelproze tot karmijnrood. Bijzonder mooi zijn ook de cultivars waarbij een lichtgekleurd gefranjerd hart omhuld wordt door een krans van dieper gekleurde bloemblaadjes, zoals ’Bowl of Beauty’.

Aanplanten in verbeterde bodem

Als u zo’n prachtige pioenplant hebt aangeschaft, wilt u er natuurlijk ook jarenlang van kunnen genieten. Pioenen hebben duidelijke voor- en afkeuren, zie het handige lijstje hieronder. Omdat pioenen een hekel hebben aan verplanten, is de aanplant hèt moment om de grond te verbeteren. Graaf dus een groot plantgat, minstens 80-100 cm in doorsnede het wortelstelsel van een volwassen pioenplant kan tot 1,5 m doorsnede worden en gaat tot 50 cm diep de bodem in. Doorsteek een eventuele ondoordringbare laag, zodat die noch de wortelgroei noch de afvoer van water belemmert.

Lees meer Bromelia

Voeg aan zware kleigronden steensplit toe, zoals grof dolomietsplit dat de afwatering bevordert maar ook als duurzame kalkbron dient. Basaltmeel is hier een goede grondverbeteraar omdat het ervoor zorgt dat de kleigrond rul en kruimelig wordt. Op zandgronden spoelen kalkmeststoffen snel uit waardoor de grond vaak zuur is. Fijn dolomietgruis lost langzaam op en zorgt dus voor een duurzame kalkgift. Bentoniet is voor zandgrond een goede bodemverbeteraar: deze kleimineralen verbeteren de structuur en houden water en meststoffen beter vast.

Als dit grondwerk gedaan is, kunt u aanplanten. Kruidpioenen worden zo oppervlakkig mogelijk geplant. De wortelhals met de ogen mag slechts enkele cm onder de grond zitten, anders bloeit de plant slecht of niet.

Cultivars van houtpioenen zijn meestal geënt op de wortels van een kruidpioen. Plant deze juist diep, met de entplaats minstens 15 cm onder de grond. Zo kan de geënte pioencultivar zelf ook wortels vormen, waardoor de plant na verloop van tijd op eigen wortel komt te staan. In zware kleigronden plant u liever wat minder diep dan op zandgronden, in verband met de waterafvoer. Houtpioenen en kruidpioenen kunnen dan in een heuveltje worden geplant, zeker als de bodem niet snel uitdroogt.

Alles wat pioenen wensen

Geef pioenen volop ruimte, zonder concurrentie van andere planten. Kies ook een plek waar niet eerder pioenen groeiden, omdat wortelaaltjes anders pioenenmoeheid kunnen veroorzaken.
Pioenen houden van zon, al groeien diverse boerenpioenen ook in lichte schaduw, net als de botanische houtpioenen Paeonia lutea en Paeonia delavayi. Zet vroegbloeiende boompioenen niet op de oostzijde ochtendzon om beschadiging van de bloemen door late nachtvorst te voorkomen.
Pioenen hebben een hekel aan natte voeten. In drassige bodems leven ze niet lang, zorg daar voor een optimale drainage.
Zorg voor een vruchtbare bodem, liefst met iets kalk pH niet lager dan zes. Op schraal zand geven ze vaak meer blad dan bloemen. Op goed gedraineerde, vruchtbare kleigronden met voldoende humus slaan ze traag aan maar bloeien ze overvloedig. Goede leemgrond is ideaal.
Geef ze tweemaal per jaar mest: in de lente, als de planten een flinke bladtoef ontwikkeld hebben, en nogmaals tijdens de bloei of direct erna. Gebruik liefst organische meststof; ideaal is NPK 9-12-15 met vrij weinig stikstof teveel stikstof geeft veel blad en weinig bloemen en relatief veel kalium voor een stevig gewas dat veel minder gevoelig is voor grauwe schimmel. ’s Winters een handje kalk behoedt de bodem voor verzuring.

Lees meer Tulp: Alles over deze bijzondere bloem

Mooie snijbloem

Het duurt een paar jaar voordat pioenen zich goed gevestigd hebben. Maar dan wordt u ook beloond met een uitbundige bloei, wellicht zo rijk dat u er zelf een boeketvol van kunt plukken. Snij niet te diep, zorg ervoor dat er minstens twee gave bladeren op het stengeldeel aan de plant aanblijven, dan kan de plant zich weer herstellen. En dan maar genieten!