Artisjok (Cynara scolymus) is een heerlijke, veelzijdige groente. Je ziet ze bij ons niet vaak in de moestuin, maar zelf artisjokken kweken kan wel! Het is niet de makkelijkste groente, daarom helpen we je een beetje met handige tips.
Zaaien
Ga je artisjokken kweken, dan kun je het best kiezen voor ‘Grand Vert de Laon’ of Camus de Bretagne’. Vanaf maart kun je de zaadjes binnen voorzaaien. In april kun je meteen in de volle grond zaaien. Stop de zaadjes per twee in een potje – uiteindelijk verwijder je één plantje en hou je de sterkste over. Verpot de plantjes als ze te groot worden voor het potje waarin je ze hebt gezaaid. Vanaf half mei mogen de plantjes naar buiten. Laat ongeveer één meter ruimte tussen de planten.
Tip: Bekijk de zaaikalender om te zien wat en wanneer je nog meer kunt zaaien.
Grond
Zorg dat de grond waar je artisjok komt te staan goed draineert en voldoende voeding bevat. Werk oude stalmest of compost en eventueel koemestkorrels door de grond. Het is het beste als je elke plant afzonderlijk bemest. Bescherm je artistjokplant in de winter door een laagje compost rondom de plant aan te brengen. Bovendien verbeter je hiermee ook de bodemstructuur.
Oogsten
Vaak bloeit artisjok het eerste jaar niet omdat ons seizoen eigenlijk te kort is voor deze warmteminnende plant. Met enige bescherming tegen vorst komt hij waarschijnlijk de winter wel door en het tweede jaar zal je meer kans hebben dat je artisjok gaat bloeien. Net voordat de plant bloeit – als de bloemknop bolvormig is en de bovenste schutbladen lichtelijk uit elkaar staan – kun je oogsten. Dat zal rond juli-augustus zijn. Bloeit hij al? Dan kun je de artisjok niet meer eten. Laat hem gewoon lekker staan, want een bloeiende artisjokplant is echt een plaatje! Nadat je de artisjokken geoogst hebt, kun je ze hooguit een week in de koelkast bewaren.
Plagen en ziekten
Artisjokken kunnen bij koud en nat weer schimmelziekten krijgen. Om de kans schimmelziekten te verminderen, kun je bij volle planten wat bladeren van de plant verwijderen. Zo krijgt de artisjok meer licht en lucht. Daarnaast trekt de plant bladluizen en oorwormen aan. Deze kun je met een harde straal water eenvoudig van de plant afspuiten.
Stekken
Heb je al een artisjok in je tuin, dan kun je deze eenvoudig stekken. Via worteluitlopers maakt de plant namelijk jonge, nieuwe plantjes. Snij deze rond april – als de planten al wat ontwikkeld zijn – van de moederplant af. Let er wel op dat de stekken genoeg bladeren en een wortel hebben. Zet je stekjes in een potje met stekgrond of een mengsel van potgrond en grof zand. Laat ze tot half mei op een vorstvrije plaats staan, daarna kun je ze buiten uitplanten. Van de stekjes kun je waarschijnlijk rond september al oogsten.
Probeer ook eens tomaten, prei of boerenkool in je moestuin!
Haal de artisjok plant uit de grond, spoel de wortels schoon, trim ze een beetje, en pot hem op in een ruime pot. Knip de bladeren tot op minstens de helft af. Geef lekkere meststoffen erbij en zet hem op een rustige plek, liefst ochtendzon. Laat hem rustig bijkomen; je zult dit jaar geen artisjokken oogsten maar volgend jaar wel. Zet hem niet weer op dezelfde plek plek in de tuin. Steek af en toe een spade in de grond waar de artisjok heeft gestaan om te zien welk bodemleven daar voor komt.
ik heb een artisjok geplant, hij begon goed te groeien maar nu komt hij niet verder dan 4 bladeren. als er een nieuw blad komt gaat een ouder blad dood.
wat kan ik doen?
Heeft de cynara scolymus heel erg woekerende wortelstokken ?
In mijn Buurttuin had iemand twee artisjokken van wel twee meter hoogte. Echt prachtig! Meer een boom was het!
Hoe hoog word de artisjok plant?
Wil hem graag achter in de bloemen border.
Hi Sarin, ze worden ruim een meter hoog. De bloemen kunnen een doorsnede krijgen van wel 25 centimeter.
moet de artisjok in de winter terug geknipt worden?
Je zegt dat de plant bladluis en oorwormen aantrekt. Oorworm is een natuurlijke vijand van de bladluis. Volgens mij trekt de bladluis de oorworm aan. Of bedoel je te zeggen dat de oorworm de plant beschadigd.
Dat klopt! Maar de plant trekt ze wel allebei aan. Oorwormen willen zich nog wel eens tussen de schubben en in de bloemen van de artisjok verstoppen.